Jinekomasti (Erkekte Meme Büyümesi )
- Jinekomasti erkeklerde memenin büyüyerek, kadın memesine benzer görünüm kazanmasına denilmektedir.
- Jinekomastinin esas nedeni erkeklik hormonunda (androjen) azalma, kadınlık hormonunda (östrojen) artmadır
- Östrojen androjen dengesini sağlayan faktörler:
- Plasenta, adrenal bezler ve testislerde steroid ve öncüllerinin üretimi
- Yağ dokusunda olduğu gibi ekstraglandular androjen-östrojen dönüşümü
- SHBG (Sex hormon bağlayıcı globulin) nin dolaşımdaki konsantrasyonu
- Hormon hedef hücrelerinin yanıt yeteneği
- Jinekomastinin bir diğer nedeni de hormonlar normal olsa bile meme dokusundaki hücrelerin hormon duyarlılığı nedeni ile de meydana gelebilir.
- Meme başının altında ve göğüs duvarının ön tarafında doku artışı ve bazen ek olarak meme başının büyümesi ile karakterizedir.
- Her yaş grubundaki erkekler için ciddi estetik sorun oluşturmaktadır.
- Genellikle iki taraflıdır.
- Meme kanseri ile ilişkisi yoktur ve meme kanseri riski taşımaz.
- Jinokomasti erkeklerde sosyal ve psikolojik sorunlara neden olur. Özellikle ergenlerde daha belirgin olmak üzere öz güven sorunları yaşanabilir.
- Memelerin büyümesine neden olan bir diğer neden de memedeki yağ dokusunun artmasına bağlı olarak gelişen meme büyümesine ise yalancı jinokomasti denilmektedir. Bu durum ileri yaşlardaki erkeklerde veya alkol tüketimine bağlı olarak da oluşmaktadır.
Ergenlikte jinekomasti
- Ergenlik jinekomastisi genellikle 10-12 yaşlar asında başlar, 13-14 yaşta pik yapar
- Bu yaş grubundaki erkeklerde %5 ila %40 arasında görülebilir.
- Ergenlik döneminde, serum östradiol konsantrasyonları testosteron konsantrasyonundan önce erişkin düzeyine ulaşır. Buna bağlı olarak ergenlik jinekomastisinin sebebi olarak östrojen/androjen oranındaki geçici dengesizlikde gösterilebilir
- Başlangıçtan itibaren 6 ay-2 yıl arasında %80, %90’ını kendiliğinden geçer.
- 18 yaşına kadar gerilemeyen jinekomasti kalıcı olur. Bu olguların meme cerrahı tarafından değerlendirilerek, cerrahi ile düzeltilmesi gerekmektedir.
Erişkinlerde ve ileri yaşlarda görülen jinekomasti
- Erkeklerin üçte birinde saptanabilir.
- En sık nedeni prostat kanseri ve onun tedavi sürecidir.
- Ek olarak kalp, böbrek, karaciğer, siroz hastalıkları vb gibi hastalıklar nedeni ile memeler büyüyebilir.
- Bazı antibiyotikler, kalp ilaçları, ülser ilaçları, obezite ve kronik alkol kullanımı meme büyümesine neden olabilir.
Patolojik Jinekomastiler
- Testiküler Tümörler
- Feminizan Adrenakortikal Tümörler
- Ektopik hCG Salgılanması:
- hCG salgılayan hepatoblastomalar nedeni ile çocuklarda erken ergenlik olabilir.
- Erişkinlerde akciğerin büyük hücreli karsinomu, mide kanseri, renal hücreli karsinom ve bazen hepatomalarda jinekomasti görülebilir.
- Erkek Hipogonadizmi
- Aşırı Aromataz Sendromu
- Androjen Duyarsızlık Sendromları
- Siroz
- Açlık
- Kronik böbrek yetmezliği
- Hipertroidizm
- Bitkisel Ürünler -Çay ağacı yağı ve lavanta yağı (losyon, sabun ve şampuan)
- İlaçlar: spironolakton ,epleronone ,nifedipin ,simetidin ve ranitidin
Tedavi
- Jinekomasti genellikle kendiliğinden gerilediği için birçok ergen ve erişkin dönemdeki hasta için uygulanan tedaviler kesildikten ve/veya altta yatan hastalıklar tedavi edildikten sonra tek başına izlem ilk seçenektir.
- Medikal tedavi jinekomastinin aktif fazında erken evrede kullanılabilir fakat tam gerileme sağlamamakta.
- Glandüler dokudan kaynaklanan ciddi meme büyümesi olan ve buna bağlı ciddi ağrı ve hassasiyeti olan hastalarda üç aylık tamoksifen tedavisi önerilir.
- Jinekomasti 12 aydan uzun sürerse, meme dokusu fibrotik hale geldiği için medikal tedavi etki etmez. Fibrotik dönemde cerrahi tedavi uygulanır.
- İleri evre prostat kanseri sebebi ile yüksek doz antiandrojen tedavi alacak hastalarda jinekomastiden korunmak için tamoksifen önerilebilir
